บทความเพื่อสุขภาพ

โรคมือเท้าในเด็ก

09/05/2564

หากลูกของคุณมีอาการไข้สูง มีแผลในปาก มีตุ่มตามฝ่ามือ ฝ่าเท้า และลำตัว ลูกของคุณอาจเป็น โรคมือเท้าปาก แล้วโรคนี้รุนแรงแค่ไหน มีวิธีการป้องกันอย่างไร คุณหมอ (พญ.ธันยธร พิสิฐบัณฑูรย์) กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคภูมิแพ้และระบบภูมิคุ้มกัน รพ.วิชัยเวชฯอ้อมน้อย ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคนี้ไว้ค่ะ

โรคมือเท้าปากในเด็กเกิดจากอะไร?

โรคมือเท้าปากในเด็ก เป็นโรคติดต่อชนิดหนึ่ง เกิดจากการติดเชื้อไวรัสในกลุ่มเอนเทอโรไวรัส แต่ตัวที่น่าสนใจและควรที่จะรู้จักก็คือ คอกแซกกีไวรัส A16 (Coxsackievirus A16) และเอนเทอโรไวรัส 71 (Enterovirus71) พบบ่อยในเด็กทารกและเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โรคมือเท้าปากสามารถเกิดได้ตลอดทั้งปี แต่พบบ่อยในฤดูฝนและฤดูหนาว การติดต่อเชื้อไวรัสอาจติดมากับมือ หรือติดเชื้อมาจากผู้ที่เป็นโรคนี้ เนื่องจากระยะแพร่เชื้อ จะเริ่มตั้งแต่เขามีอาการ ซึ่งจะเริ่มมีเชื้อออกมาจากสารคัดหลั่งต่าง ๆ เช่น ตุ่มน้ำใสบนผิวหนัง น้ำมูก เสมหะ น้ำลาย หรืออุจจาระที่ติดเชื้อ ซึ่งระยะที่แพร่เชื้อได้มากที่สุด คือ ภายใน 7 วันหลังจากมีอาการ

อาการของโรคมือเท้าปาก

อาการเริ่มต้น คือ มีอาการไข้ ซึ่งอาจจะไข้ต่ำหรือไข้สูงก็ได้
อ่อนเพลีย
อีก 1-2 วัน มีตุ่มในปาก แตกเป็นแผล เจ็บปาก สามารถเกิดขึ้นได้หลายตำแหน่ง ทั้งเพดานแข็ง เพดานอ่อน กระพุ้งแก้ม หรือที่ลิ้น หากเป็นเยอะ อาจจะลามมาที่ริมฝีปาก หรือรอบ ๆ ริมฝีปาก ซึ่งบางคนอาจจะรู้สึกเจ็บปากมาก จนทานอาหารไม่ได้ หรือมีอาการขาดน้ำตามมา หากเป็นกรณีนี้ควรรีบพามาโรงพยาบาลเพื่อให้น้ำเกลือเข้าทางเส้นเลือด จนกว่าอาการจะดีขึ้น หรือสามารถทานอาหารได้ตามปกติ
มีตุ่มแดง เป็นผื่น หรือน้ำใสที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า ง่ามนิ้วมือ นิ้วเท้า หรือในบางรายอาจจะพบบริเวณรอบก้นได้ ซึ่งตามปกติผื่นต่าง ๆ เหล่านี้จะหายได้ภายใน 7-10 วัน

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากโรคมือเท้าปาก

ปกติอาการโรคมือเท้าปาก มันไม่มีอาการรุนแรง แต่ภาวะแทรกซ้อนก็อาจจะพบได้ ภาวะรุนแรงมากที่สุดที่สามารถพบได้ แต่พบได้น้อยมาก ๆ เช่น เยื้อหุ้มสมองอักเสบ สมองอักเสบ อัมพาต กล้อมเนื้ออ่อนแรง

คุณพ่อคุณแม่ต้องสังเกตอาการของลูกให้ดี ว่ามีอาการที่น่ากังวลหรือเปล่า เช่น

มีอาการซึมลง
มีอาการกระสับกระส่าย
กินได้น้อยลง
ปวดหัวมาก
ไอหรือเหนื่อย
หายใจหอบ หายใจเร็ว
คอแข็งมาก
มีอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ
มีอาการชักเกร็ง หมดสติ
มือสั่น ขาสั่น เดินเซ
มีอาการขาดน้ำชัดเจน

หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบพามาพบคุณหมอ

การรักษาโรคมือเท้าปาก
โรคมือเท้าปากในเด็กยังไม่มียารักษาโดยเฉพาะ จะเป็นการรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้ เช็ดตัว ทายาแก้ปวดแผลในปาก หรือถ้ามีอาการคัน ก็อาจจะให้ยาแก้แพ้แก้คัน ส่วนใหญ่จะรักษาได้เองภายใน 5-10 วัน

การรักษาจะเน้นที่ให้เด็กสามารถทานได้ เพราะฉะนั้นคุณหมออาจให้ยาชา เพื่อลดการบาดเจ็บเวลากินของเด็ก การให้เกลือแร่ เพื่อชดเชยสารอาหาร เมื่อลูกเป็นโรคมือเท้าปาก ควรให้รับประทานอาหารอ่อน ๆ ป้อนนมจากช้อนแทนการดูดจากขวด ดื่มน้ำบ่อย ๆ และนอนพักผ่อนมากๆ

การป้องกันเพื่อไม่ให้ลูกเป็นมือเท้าปาก

ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปากโดยเฉพาะ วิธีการป้องกันที่ดีที่สุด คือ หยุดการแพร่กระจายของเชื้อ หากลุกไม่สบายควรให้หยุดเรียน เพื่อลดการแพร่กระจาย โรคนี้เกิดจากการสัมผัสสิ่งที่ปนเปื้อนกับน้ำลาย หรืออุจจาระ ไม่ทันระวัง ก็อาจจะหยิบจับสิ่งของเข้าปาก ก็จะทำให้ได้รับเชื้อเข้าไป เพราะฉะนั้นวิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ ดูแลสุขอนามัยให้ถูกต้อง

ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยน้ำและสบู่ แอลกอฮอล์เจลฆ่าเชื้อไวรัสนี้ไม่ได้ โดยเฉพาะก่อนและหลังรับประทานอาหาร หรือหลังจากเข้าห้องน้ำ
ตัดเล็บให้สั้น
หลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้ป่วย
ไม่ใช้จาน ชาม ช้อนส้อม แก้วน้ำ ขวดนม หรือของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น

ติดต่อคลินิกกุมารเวช รพ. วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย โทร. 02-441-7899 หรือ 1792
หรือติดต่อได้ผ่านช่องทาง Line
หรือสามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ