ประโยคที่ว่า "กินอะไร..ได้อย่างนั้น" ยังใช้ได้เสมอนะครับ ปัจจุบันพบว่าโรคร้ายแรงต่าง ๆ หลายโรค มีจุดเริ่มต้นมาจากสิ่งที่เราเลือกกินเข้าไป โดยเฉพาะโรคเรื้อรัง ที่ร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิต โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดหัวใจ
ซึ่งปัจจัยเสี่ยงอย่างหนึ่งที่ต้องระวัง คือ ภาวะไขมันในเลือดสูง
ภาวะไขมันในเลือดสูง
เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคหลอดเลือดแข็งตัว ซึ่งนำไปสู่โรคหัวใจขาดเลือด นับเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับ 1 ของคนทั่วโลก จากสถิติพบว่าทุก ๆ 2 วินาทีจะมีผู้เสียชีวิตด้วยโรคนี้ 1 คน
ไขมันในเลือดสูง หมายถึงอะไร?
ไขมันในร่างกาย ส่วนใหญ่ หมายถึง โคเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไซด์ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือดตีบตัน ไขมันในเลือดสูงหมายถึงระดับไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ
- ระดับโคเลสเตอรอล ปกติไม่ควรเกิน 200 มิลลิกรัมต่อเลือด 100 มิลลิลิตร
- ระดับไตรกลีเซอไรค์ ปกติไม่เกิน 150 มิลลิกรัมต่อเลือด 100 มิลลิลิตร
ไขมันในเลือดสูง เลือดจะมีความหนืดสูงกว่าปกติ ทำให้เกิดการสะสมของไขมันตามผนังหลอดเลือดได้ง่าย ทำให้หลอดเลือดตีบแคบลง เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายไม่สะดวก เมื่อนานวันขึ้นอาจเกิดการอุดตันของเลือด โดยเฉพาะอวัยวะที่สำคัญ เช่น หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงหัวใจอุดตัน ทำให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจตาย หัวใจวายและเสียชีวิต เฉียบพลัน หรือ ถ้าเกิดกับหลอดเลือดที่สมองทำให้เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต หากไม่หาทางป้องกันแก้ไขภาวะไขมันในเลือดสูง จะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อนต่างๆมากมาย
ภาวะไขมันในเลือดสูง เกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ได้แก่
1. กรรมพันธุ์ ผู้ที่มีประวัติพ่อแม่หรือญาติมีไขมันในเลือดสูง
2. การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง โดยเฉพาะไขมันจากสัตว์ อาหารทอด เนื้อติดมัน
3. การรับประทานอาหารที่ให้พลังงานเกินความต้องการของร่างกาย เพราะจะเกิดความสะสมในรูปของไขมัน
4. โรคของต่อมไร้ท่อบางชนิด เช่น เบาหวาน ไทรอยด์ และโรคของต่อมหมวกไตบางอย่าง, โรคตับ โรคไตบางชนิด, ยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ ฮอร์โมนเพศ(ยาคุมกำเนิด) เป็นต้น
5. การดื่มแอลกอฮอล์ ในปริมาณมากเป็นประจำทำ ให้มีการสะสมไขมันตามเนื้อเยื่อมากขึ้น เนื่องจากแอลกอฮอล์เป็นเครื่องดื่มที่ให้พลังงานสูง
6. ภาวะขาดการออกกำลังกาย ทำให้ร่างกายใช้พลังงานน้อย
จะรู้ได้อย่างไรว่าไขมันในเลือดสูง
คุณหมอสามารถประเมินว่าไขมันในเลือดมีปริมาณที่ผิดปกติหรือเปล่า โดยการเจาะเลือดตรวจ
ค่าปกติของไขมันในเลือด
คอเลสเตอรอล (Cholesterol) :
ระดับที่ต้องการ: ต่ำกว่า 200 mg/dL
สูงปานกลาง: 200 – 239 mg/dL
สูง: มากกว่า 240 mg/dL
LDL คอเลสเตอรอล:
คือ ไขมันที่ความหนาแน่นต่ำ เป็นคอเลสเตอรอลหรือไขมันชนิดไม่ดี ส่งผลเสียต่อร่างกายและต้องถูกควบคุมไม่ให้สูงเกินไป หากมีมากเกินไปจะเข้าไปสะสมที่ผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดหลอดเลือดตีบและแข็ง ทำให้เกิดภาวะโรคหลอดเลือดแดงแข็งตัวได้
ระดับที่ต้องการสำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจหรือมีความเสี่ยงสูง: ต่ำกว่า 70 mg/dL
ระดับที่ต้องการ for people at risk of heart disease: ต่ำกว่า 100
ระดับที่ต้องการ: 100 – 129
สูงปานกลาง: 130 – 159
สูง: 160 – 189
HDL คอเลสเตอรอล:
เป็นคอเลสเตอรอลชนิดหนึ่งที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เป็นไขมันชนิดดี ที่ถูกสร้างขึ้นมาจากตับ ช่วยทำหน้าที่ในการขจัดคอเลสเตอรอล หรือไขมันชนิดไม่ดีที่เกาะอยู่ตามหลอดเลือด
ผลไม่ดี: ต่ำกว่า 40 mg/dL
ค่าที่ยอมรับได้: 40 – 59
ระดับที่ต้องการ: 60 or สูงกว่า
ไตรกลีเซอร์ไรด์ (Triglyceride) :
ระดับที่ต้องการ: ต่ำกว่า 150 mg/dL
สูงปานกลาง: 150 – 199
สูง:สูงกว่า 200
ผู้ใหญ่ที่ค่าไขมันปกติควรจะตรวจซ้ำทุก 5 ปี หากไขมันในเลือดสูงควรตรวจซ้ำอีก 2-6 เดือน
ใครควรตรวจวัดระดับไขมัน
1. ผู้ชายที่มีอายุ 45 ปีขึ้นไป
2. ผู้หญิงทีมีอายุ 55 ปีขึ้นไป หรือเมื่อหมดประจำเดือน
3. ผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดตีบ
4. ผู้ที่สูบบุหรี่ ดื่มแอลก์ฮอลล์เป็นประจำ
5. ผู้ที่มีภาวะอ้วน
6. ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวานชนิดที่ 2
7. ประวัติพ่อแม่พี่หรือน้องเป็นโรคหลอดเลือดก่อนวัย
8. เป็นโรคเรื้อรังบางชนิดที่พบว่าอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดสูง เช่น โรครูมาตอยด์ โรค SLE Psoriasis
9. ผู้ที่ไตเสื่อมอัตราการกรองของไตน้อยกว่า 60
10. ตรวจร่างกายแล้วพบว่ามีหลักฐานว่าไขมันสูงในครอบครัว
ไม่อยากให้ไขมันในเลือดสูง ควรควบคุมอาหาร ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และอย่าลืม ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อดูระดับไขมันในเลือด เป็นการป้องกันการเกิดโรคร้ายแรงที่อาจจะเกิดขึ้นกับร้างกายของเราครับ